Read My Lips!! Not My Shirt! My Lips!!! 23.03.2018 - Human Vampires III


Human Vampires III - Η Άβολη Αλήθεια

Περιεχόμενα
  1. Προοίμιο
  2. Μια έρευνα για τη σχέση της υπογραφής με την ναρκισσιστική συμπεριφορά
  3. Υπογραφή, ναρκισσισμός και κοινωνική κυριαρχία
  4. Η υπογραφή στις γυναίκες και ο ναρκισσισμός
  5. Η γραφή ως δείκτης της αυτοεικόνας
  6. Φράσεις κλειδιά για να αντιμετωπίσεις ένα νάρκισσο
  7. Μια Άβολη Αλήθεια: Οι νάρκισσοι κάνουν την γη να γυρίζει
  8. Ο Freud για τους τρεις βασικούς τύπους προσωπικότητας
  9. Πλεονεκτήματα και αδυναμίες του ναρκισσιστικού ηγέτη
  10. Ναρκισσιστής προϊστάμενος/αφεντικό και πως επιβιώνεις
  11. Το μανιφέστο ενός ναρκισσιστή
  12. Αποφώνηση


Προοίμιο


Σπίρτα μου καλησπέρα!  Πολύ χαίρομαι που σας βρίσκω!  Μη με ρωτήσετε γιατί.  Γιατί έτσι.  Δεν χρειάζεται να τα υπεραναλύουμε όλα.  Χαίρομαι κι αυτό μου φτάνει.

Παρασκευούλα και 23 Μαρτίου σήμερα, φαντάζομαι το ξέρετε και μάλλον δεν περιμένατε εμένα να σας το πω αυτό.  Αυτό που ήθελα να σας πω, είναι ότι η άνοιξη είναι εδώ.  Δεν με πιστεύατε την προ-προηγούμενη Παρασκευή που σας το έλεγα, αλλά να που είχα δίκιο τελικά.  Ζεστές οι μέρες που προηγήθηκαν, μου θύμισαν κάτι από καλοκαίρι.  Δεν ξέρω σε ποια πόλη της Ελλάδας ή του εξωτερικού ζείτε εσείς και τι καιρό κάνει εκεί, αλλά στην Αθήνα ο ήλιος είναι πολύ γενναιόδωρος.  Τσιγγουνιές και μιζέριες δεν έχει.

Την προηγούμενη Παρασκευούλα, την έκανε κοπάνα το γατί σας, αλλά σας διαβεβαιώ ήταν παρά την θέληση μου.  Όχι, δεν με πήραν όμηρο.  Τι να με κάνουν άλλωστε;  Θα τους γέμιζα και τρίχες, όχι τίποτε άλλο.  Κοπάνα αναγκαστική λόγω επαγγελματικού ταξιδίου, που υπό ορισμένες συνθήκες, δεν το λες και κακό.

Την προ-προηγούμενη Παρασκευούλα κλείσαμε το θέμα που ανοίξαμε την προ-προ-προηγούμενη Παρασκευούλα με τους νάρκισσους, τα ανθρώπινα βαμπίρ, τους τοξικούς ανθρώπους, τους ανθρωποφάγους.  Μια κατηγορία ανθρωποειδών, που όπως και να τους πεις, ότι όνομα και να τους δώσεις από αυτά, δεν πρόκειται να πέσεις έξω.

Διάβαζα λοιπόν σε ένα άρθρο λίγες μέρες μετά την εκπομπή, ότι μπορείς να διαγνώσεις ένα νάρκισσο από την υπογραφή του.  Ήξερα, ότι ο τρόπος που γράφουμε, έχει σε κάποιο βαθμό να κάνει με την ψυχολογία μας και αποκαλύπτει χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μας, αλλά αυτό για τους νάρκισσους δεν το ήξερα.

Η ιδέα ότι το χειρόγραφο αποκαλύπτει μυστηριώδη μυστικά της προσωπικότητας ενός ατόμου είναι παλιά, αλλά μέχρι στιγμής με πολύ λίγα στοιχεία να την υποστηρίζουν. Ένας φίλος έχει ένα νοικοκυρεμένο, όμορφο, ίσως και λίγο καλλιτεχνικό γραφικό χαρακτήρα και μας κάνει να σκεφτόμαστε ότι είναι τελειομανής. Το αφεντικό βάζει μια μεγαλοπρεπή υπογραφή σε ένα έγγραφο και σκεφτόμαστε ότι θα πρέπει να νιώθει πολύ σπουδαίος. Βλέπουμε ένα πολιτικό να βάζει μια ασυνήθιστα μεγάλη υπογραφή για να υπογράψει ένα νομοσχέδιο και είμαστε πεπεισμένοι ότι υπάρχει κάτι περισσότερο από ένα άγγιγμα ναρκισσισμού στο παιχνίδι.

Είναι πολύ διασκεδαστικό να αναπτύσσεις διάφορες θεωρίες σχετικά με τον γραφικό χαρακτήρα και την προσωπικότητα του καθενός, άλλα άλλο τόσο είναι απογοητευτικό να διαπιστώνεις ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν καθόλου επιστημονικά στοιχεία για να υποστηρίξεις μια τέτοια άποψη.  Αυτά μέχρι τώρα.  Περισσότερα σε λίγο.

Μια έρευνα για τη σχέση της υπογραφής με την ναρκισσιστική συμπεριφορά


Πίσω λοιπόν στις γραφολογικές μελέτες, οι λίγες μελέτες που είχαν ασχοληθεί με τη συσχέτιση των χαρακτηριστικών του γραφικού χαρακτήρα με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, μας έδιναν πολύ αδύναμα και κανένα αποδεικτικό στοιχείο.

Μια ερευνητική ομάδα λοιπόν, από το πανεπιστήμιο της Ουρουγουάης ξεκίνησε κι έψαξε κάποιες παλαιότερες μελέτες σχετικά με το θέμα που διεξήχθησαν στη δεκαετία του 1970, με αντικείμενο μετρήσιμα χαρακτηριστικά των υπογραφών, όπως π.χ. το μέγεθος και τη σχέση τους με την αυτοεκτίμηση και το status.

Ανατρέχοντας στις παλιές αυτές μελέτες, σκέφτηκαν ότι κάποια γραφολογικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους και της ευκρίνειας, μπορεί, είναι πιθανό, να μας δώσουν κάποια στοιχεία για την προσωπικότητα του ατόμου.

Για παράδειγμα, για τις γυναίκες, αλλά όχι για τους άνδρες, είχε διαπιστωθεί τότε ότι το μέγεθος υπογραφής, συσχετισμένο με τον αριθμό των γραμμάτων, σχετίζεται θετικά με την τάση κυριαρχίας σε άλλους.  Επίσης, τα πειραματικά στοιχεία είχαν δείξει ότι οι συμμετέχοντες, μετά από μια δραστηριότητα που είχε θετική επίδραση επάνω τους και τους έκανε να αισθάνονται καλά, οι υπογραφές τους ήταν μεγαλύτερες από ό, τι πριν.  Δηλαδή όσο πιο ευτυχείς και ικανοποιημένοι και χαρούμενοι αισθάνονταν, τόσο μεγαλύτερη η υπογραφή τους.  Η αισιοδοξία και η ικανοποίηση ήταν έκδηλη δηλαδή στο γραφικό τους χαρακτήρα.

Ένα άλλο εύρημα είχε δείξει ότι όσο μεγαλύτερα ήταν τα γράμματα, τόσο πιο γενναιόδωρα ήταν τα άτομα σαν ιδιοσυγκρασία.  Επίσης εκείνοι με καθαρότερες υπογραφές έτειναν να είναι πιο σίγουροι για τον εαυτό τους, πιο ανοιχτοί στις εμπειρίες και σε κάποιο βαθμό και πιο έξυπνοι.

οκ, αν η δική σας υπογραφή είναι με μικρά γράμματα και δυσανάγνωστη, μη βάλετε πλερέζες.  Είπαμε, τα στοιχεία αυτά στερούνταν σοβαρής επιστημονικής βάσης.  Στατιστικά ήταν, δεν έχουν καθολική εφαρμογή.

Με αυτά τα δεδομένα αποφάσισαν λοιπόν οι ερευνητές του πανεπιστημίου να διεξάγουν μια πιο αξιόπιστη έρευνα, ξεκινώντας από τους ναρκισσιστές, γιατί πίστευαν ότι ο ναρκισσισμός, η υψηλή αυτοεκτίμηση και η τάση για κυριαρχία, είναι οι πρωταρχικοί υποψήφιοι για τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που σχετίζονται με το μέγεθος της υπογραφής.

Βλέποντας ως «αντιπρόσωπο του εαυτού» την υπογραφή, ένα είδος spokesman στις επαφές με τους άλλους, η ερευνητική ομάδα ξεκίνησε με την υπόθεση ότι θα υπήρχε μια θετική συσχέτιση μεταξύ του μεγέθους της υπογραφής και του ναρκισσισμού, μετρώντας το μέγεθος της υπογραφής, κατά τρόπο που να ελέγχει τα πραγματικά γράμματα στο όνομα ενός ατόμου.   Μέτρησαν το μέγεθος της υπογραφής με βάση το ορθογώνιο, το πλαίσιο που περιβάλλει την υπογραφή και μέτρησαν επίσης και την κυρτότητα, την κλίση, το νοητό τόξο της υπογραφής από αριστερά προς τα δεξιά.  Έλαβαν επίσης υπ’ όψιν τον αριθμό των χαρακτήρων, τα γράμματα, καθώς και το στυλ υπογραφής.  Δηλαδή αν τα συγκεκριμένα άτομα προτιμούσαν τις μονογραφές ή τις εκτεταμένες υπογραφές.

Με ελάχιστα λιγότερους από 300 προπτυχιακούς συμμετέχοντες, εξίσου χωρισμένους σε άνδρες και γυναίκες, η ερευνητική ομάδα της Ουρουγουάης συγκέντρωσε τις υπογραφές των υποψηφίων από την σελίδα συγκατάθεσης, που συγκατατίθεντο να χρησιμοποιηθούν οι υπογραφές τους για εξαγωγή επιστημονικών συμπερασμάτων.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές προχώρησαν στην ψηφιοποίηση των υπογραφών και τις υπέβαλαν σε
ανάλυση για να λάβουν τα μέτρα μεγέθους υπογραφής που λέγαμε πριν. Τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αξιολογήθηκαν χωριστά, μέσω του κλασσικού τεστ διάγνωσης του ναρκισσιστικού προτύπου.  Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν επίσης στις επιθετικές και κοινωνικές μορφές κυριαρχίας, με μέτρο την κλίμακα ανταγωνισμού Intrasexual.  Δηλαδή χρειάστηκε να απαντήσουν στο βασικό ερώτημα «θα προσπαθούσατε να κυριαρχήσετε στα μέλη του δικού σας φύλου με δύναμη ή με φιλικότητα;».  Τέλος, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν την αυτοεκτίμησή τους με βάση ένα τυπικό μέτρο 10 θέσεων.

Το συμπέρασμα της έρευνας, αφού προσδιορίστηκαν και μερικοί άλλοι παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο κλπ, ήταν ότι η κοινωνική κυριαρχία αποδείχθηκε ο σημαντικότερος προγνωστικός παράγοντας για το μέγεθος της υπογραφής σε άνδρες και γυναίκες, όπου η έκταση και ο χώρος που καταλαμβάνει η υπογραφή, είναι ένας δείκτης της τάσης που έχουν ορισμένα άτομα, να καταλαμβάνουν κεντρικό χώρο μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο και να ξεχωρίζουν.

Υπογραφή, ναρκισσισμός και κοινωνική κυριαρχία


Μιλώντας για κοινωνική κυριαρχία, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι δεν είναι κάτι απαραίτητα κακό.  Αλλά όπως σε όλα τα πράγματα, υπάρχει η λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην υγιή δοσολογία ενός χαρακτηριστικού και στη νοσηρή.  Οι άνθρωποι με μια υγιή δόση κοινωνικής κυριαρχίας, εκδηλώνουν την τάση τους αυτή, με τρόπους που αντανακλούν μια θετική στάση απέναντι στους άλλους ανθρώπους. Τους αρέσει να συμμετέχουν σε δραστηριότητες, παίρνοντας μια κεντρική θέση σε οποιαδήποτε ομάδα είναι μέρος και έχουν μια υγιή δόση αυτοεκτίμησης.

Μπορείτε να σκεφτείτε τους ανθρώπους με αυτό το χαρακτηριστικό, σαν τους εθελοντές που μπαίνοντας σε μια ομάδα, σπεύδουν να οργανώσουν τους πάντες.  Είναι αυτοί που θα σηκώσουν πρώτοι το χέρι στην ομάδα, όταν έρθει η ώρα των ερωτήσεων και δεν δείχνουν κανένα δισταγμό να πιάσουν σειρά όταν το πιο σημαντικό πρόσωπο στην αίθουσα ξεκινήσει να μιλάει, σε αντιδιαστολή με τους επιθετικούς, που θα κοιτάξουν να εκφράσουν την κυριαρχία τους, εκφοβίζοντας τους άλλους και πατώντας πάνω στους άλλους.

Η υπογραφή στις γυναίκες και ο ναρκισσισμός


Όσον τώρα αφορά το ναρκισσισμό, τα ευρήματα έδειξαν ότι όταν πρόκειται για υπογραφές, το μέγεθος μετράει, αλλά μόνο για τις γυναίκες.  Ωχ, τώρα αυτό, πώς να το πάρει κανείς;  Βρέθηκε λέει ότι ενώ οι γυναίκες με μεγάλη δόση ναρκισσισμού, είχαν μεγαλύτερες υπογραφές από τις υπόλοιπες γυναίκες, κάτι τέτοιο δεν παρατηρήθηκε στους άνδρες ναρκισσιστές.

Οι ερευνητές είχαν αρχικά κάποιες ανησυχίες ότι τα ευρήματα ίσως αντανακλούσαν κάποιο βαθμό δειγματοληπτικού σφάλματος, αλλά τα συμπεράσματα συνέπιπταν με προηγούμενες έρευνες, που είχαν συνδέσει την τάση για υπερβολή στην υπογραφή με τον ναρκισσισμό.

Σε αυτές τις προηγούμενες μελέτες, οι γυναίκες με υψηλό βαθμό ναρκισσισμού, βρέθηκε ότι έδιναν περισσότερη σημασία να προσθέσουν δευτερεύοντα διακοσμητικά στοιχεία, στοιχεία εντυπωσιασμού, με πρώτο το μέγεθος της υπογραφής, στοιχεία δηλαδή που θα τόνιζαν και θα έδιναν έμφαση και κύρος στις υπογραφές τους, περίπου το ίδιο, όπως θα έκαναν και για την εμφάνιση τους, με διάφορα στολίδια, κραυγαλέα αξεσουάρ, κοσμήματα και μακιγιάζ. Έτσι και οι υπογραφές τους γίνονται ένας άλλος τύπος προβολής.

Συμβαίνει στην κοινωνία μας, ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά όπως ο εγωκεντρισμός, η αλαζονεία και σε κάποιο βαθμό η επιθετικότητα του νάρκισσου, να είναι κάπως ανεκτά στους άντρες, ιδιαίτερα σε όσους κατέχουν ηγετικές θέσεις, οπότε οι γυναίκες με υψηλό ναρκισσισμό, κατέληξαν οι ερευνητές, ίσως χρειαστεί να καταφύγουν σε πιο κοινωνικά αποδεκτά κανάλια, όπως μεγαλύτερες και πιο εντυπωσιακές υπογραφές, για να κερδίσουν την προσοχή που επιζητούν απεγνωσμένα, μιας και δεν τις παίρνει να ασκήσουν την επιθετικότητα.  Δεν γίνονται συμπαθείς και δεν κερδίζουν κανένα θαυμασμό επιθετικές και το αποφεύγουν.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα παρατήρηση από τους ερευνητές της Ουρουγουάης είναι ότι οι γυναίκες τείνουν να έχουν πιο αναγνώσιμες υπογραφές απ' ότι οι άνδρες. Αισθάνονται ότι πρέπει να γράψουν τα ονόματά τους με τρόπο που οι άλλοι μπορούν να τα διαβάσουν για να είναι βέβαιο ότι αναγνωρίζονται. Οι άνδρες αισθάνονται λιγότερο υποχρεωμένοι να δηλώσουν ρητά την ταυτότητά τους στις υπογραφές τους και, ως εκ τούτου, υπογράφουν πιο δυσανάγνωστα.

Είναι σημαντικό να έχουμε πάντως κατά νου, ότι η μελέτη αυτή εξέταζε μόνο το μέγεθος της υπογραφής και όχι άλλες πτυχές του γραφικού χαρακτήρα. Δεν προσπάθησαν δηλαδή να συνδέσουν άλλα χαρακτηριστικά της γραφής με την προσωπικότητα.  Παρόλα αυτά, τα ευρήματα παρέχουν μερικές πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με το τι οδηγεί τους ανθρώπους να υπογράψουν έτσι ή αλλιώς.

Μπορεί να μην θέλετε να το πάτε τόσο μακριά και να ζητήσετε από μια πιθανή σχέση σας να υπογράψει το όνομά του/της πριν το πάτε πιο σοβαρά μαζί του/της, αλλά η μελέτη υποδεικνύει ότι μπορείτε να αποκτήσετε μερικές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το άτομο που βρίσκεται μπροστά σας, αν ρίξετε, ευκαιρίας δοθείσης, μια … διακριτική ματιά εκεί που υπογράφει.

Η γραφή ως δείκτης της αυτοεικόνας


Ενδιαφέρον!  Ήξερα ότι ο τρόπος γραφής, η κατεύθυνση, η κλίση, το μέγεθος των γραμμάτων, η θέση, αν δηλαδή γράφεις στη μέση του χαρτιού ή σε μια ακρούλα, στο πάνω μέρος ή στο κάτω, όλα αυτά έχουν να κάνουν με το πώς βλέπεις τον κόσμο γύρω σου και τον εαυτό σου μέσα σ’ αυτόν, αλλά αυτές τις λεπτομέρειες με την υπογραφή, δεν τις ήξερα, ομολογώ.

Να ξέρετε ότι οι ζωγραφιές των μικρών παιδιών είναι ένα σοβαρό διαγνωστικό εργαλείο και συχνά, για να μην πω πάντα, έχω ακούσει ότι βάζουν τα παιδιά να ζωγραφίζουν τον εαυτό τους και την οικογένεια τους, για να δουν οι ειδικοί, αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα ή στρέβλωση στην οπτική του παιδιού.

Το ίδιο ισχύει και με την γραφή.  Βάλε ένα παιδί να υπογράψει την ζωγραφιά που έφτιαξε και θα δεις εκεί, πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, για το πώς βλέπει τον εαυτό του και τον κόσμο, ανάλογα με το που θα γράψει το όνομα του.

Αν γράψει το όνομα του με μικρά, αβέβαια, διστακτικά γραμματάκια, σε κάποια ακρούλα, κάτω – κάτω στο φύλο, παίζει το ενδεχόμενο να τρέφει αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης.  Αν αντίθετα τα γράμματα του είναι μεγάλα, επεκτατικά, τείνουν να καταλάβουν χώρο, έχουν ανοδική κλίση και είναι πάνω – πάνω από όλα, μας δίνει να καταλάβουμε, ότι κάπου εκεί, πάνω από όλα, τοποθετεί και τον εαυτό του.  Καλό μέχρι κάποιο βαθμό, επικίνδυνο από ένα βαθμό και πάνω.  Μήπως; μεγαλώνουμε ένα μικρό νάρκισσο;

Αλλά όχι, ας μην δημιουργούμε ιστορίες φρίκης εκ του μη όντος.  Ότι και λάθη να κάνουμε, σαν γονείς, όσο και μεγάλα τα λάθη μας, από την στιγμή που είμαστε σε θέση να αφιερώνουμε χρόνο στα παιδιά, που τα φροντίζουμε, τα χαϊδολογάμε, τα επιβραβεύουμε όταν πρέπει και τα νουθετούμε πρέπει – δεν πρέπει, αποκλείεται να πέσουμε πάρα πολύ έξω στις προβλέψεις μας.  Ας μην αγχωνόμαστε άδικα.  Σας μιλάω εκ πείρας, έχοντας υπάρξει μια … συμπαθητική μάνα, αλλά μακράν αυτού που θα λέγαμε τέλεια.  Χρειάζεται να είσαι πολύ αδιάφορος, πολύ προσηλωμένος στον εαυτό σου, για να μεγαλώσεις ένα νάρκισσο.

Φράσεις κλειδιά για να αντιμετωπίσεις ένα νάρκισσο


Κι εδώ σας έχω νέα!  Μιλάγαμε τις Παρασκευούλες που προηγήθηκαν, για το τι τύραννοι είναι οι νάρκισσοι και πόσο μπορούν να δηλητηριάσουν την ζωή μας.  Ωραία!  Θα σας πω τώρα και ένα καλά κρυμμένο μυστικό, που πολύ λίγοι το ξέρουν.  Οι νάρκισσοι είναι αυτοί που πάνε τον κόσμο μπροστά.

Αλλά πριν από αυτό, θα σας πω κάτι άλλο.  Όταν είσαι με κάποιον που ξέρει, μπορεί και πατάει τα κουμπιά σου, όσο κανένας άλλος, όταν η συνύπαρξη μαζί του, η παρουσία του, οι απαντήσεις του, οι αντιδράσεις του, το στυλ του, ο τρόπος που σε μεταχειρίζεται, σε κοιτάει, σε νουθετεί, σε φέρνει πίσω, στην εποχή που ήθελε να πεις όχι, αλλά έλεγες ναι, που ζητούσες συγνώμη για κάτι που δεν ήταν δικό σου λάθος, που σου ήταν αδύνατον να βάλεις όρια στους άλλους, όταν τα είχες απόλυτη ανάγκη, που ήθελες να ανοίξει η γη να σε καταπιεί, όταν τελικά σε στέλνει πίσω στην εποχή που ήσουν ένα τρομαγμένο παιδί, που έψαχνε τις ισορροπίες του, όταν κάποιος ξυπνάει μέσα σου τους χειρότερους φόβους σου και αφυπνίζει τις παιδικές σου ανασφάλειες και πυροδοτεί μέσα σου την εποχή του εμβρύου, να ξέρεις ότι κάτι δεν πάει καλά και ότι οι πιθανότητες είναι μεγάλες να βρίσκεσαι αντιμέτωπος με ένα νάρκισσο.

Είπα την προ-προηγούμενη Παρασκευούλα, σαν μόνη λύση, απόφυγε τον όλως διόλου.  Είπα επίσης ότι τέτοια ψυχοπάθεια μόνο με ψυχανάλυση ετών και αν.  Λάθος μου!   Καμία ελπίδα!  Η σωστή απάντηση είναι τρέξε!  Όσο πιο γρήγορα και όσο πιο μακριά, τόσο το καλύτερο.  Για το καλό σου.

Και αν, λέμε αν,  κατάρα τα φέρει και δεν πρόλαβες να τρέξεις μακριά και είσαι αναγκασμένος να συμβιώνεις με μια τέτοια ψυχοπαθητική προσωπικότητα, που παίρνει χαρά με το να σε μειώνει και να σε κάνει να νιώθεις ξανά παιδί, το παιδί με την κακή έννοια, εκεί που νόμιζες ότι έχεις πια ενηλικιωθεί, υπάρχουν μερικές μαγικές φράσεις, που θα τον κάνουν να καταλάβει ότι δεν σε ελέγχει πια και ότι το παιχνιδάκι του μαζί σου έλαβε τέλος.

Λυπάμαι που νιώθεις έτσι.  Λυπάμαι που με βλέπεις έτσι.  Καταλαβαίνω ότι έχεις κάθε δικαίωμα να με βλέπεις όπως με βλέπεις.  Υπάρχει κάτι που να μπορώ να κάνω, να αλλάξω το πώς με βλέπεις;  Πραγματικά δεν έχω και δεν μπορώ να έχω κανένα έλεγχο πάνω στο πως αισθάνεσαι και στο πως με βλέπεις.  Λυπάμαι, αλλά δεν μπορώ και είναι πέρα από τις δυνάμεις μου, να αλλάξω την γνώμη σου για μένα.

Τώρα νιώθω έτοιμη και μπορώ να σας πω, γιατί οι νάρκισσοι είναι αυτοί που πάνε τον κόσμο μπροστά και κάνουν την γη να γυρίζει.

Η Άβολη Αλήθεια: Οι νάρκισσοι κάνουν την γη να γυρίζει


Σε μια εποχή που η ανταγωνιστικότητα έχει γίνει θρησκεία, υπάρχουν είναι γεγονός, κάποια χαρακτηριστικά που έχουν οι νάρκισσοι που θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να φανούν χρήσιμα.  Μέσα σ’ όλα, ένας νάρκισσος έχει όραμα.  Και ναι μεν είπαμε την άλλη φορά ότι και οι ψυχοπαθείς στα ψυχιατρεία έχουν οράματα, αλλά αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, αυτό μπορεί να τους οδηγήσει σε πολύ μεγάλα πράγματα.

Θα ξαναπώ για τον Μέγα Αλέξανδρο.  Κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να έχει σκεφτεί την εποχή εκείνη, την τρελή ιδέα να ενώσει τους Έλληνες.  Ούτε που θα περνούσε από το μυαλό ενός κανονικού ανθρώπου η ιδέα να διασχίσει τον κόσμο και να φτάσει στις Ινδίες.  Χρειάζεται να έχεις πολύ μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου, για να μπορέσεις να αγνοήσεις όλες τις προειδοποιήσεις, όλη την μαύρη αντίδραση που μοιραία θα βρεις, για να μπορέσεις τελικά να υλοποιήσεις τέτοια οράματα.

Όπως έλεγε και ο Γκάντι, ένας άλλος νάρκισσος, στην αρχή θα σε αγνοήσουν, δεν θα σου δώσουν σημασία.  Μετά, όταν συνειδητοποιήσουν τι ήταν αυτό που είπες, σκέφτηκες, πρότεινες, θα γελάσουν μαζί σου.  Αν παρ’ ελπίδα εσύ επιμείνεις, θα σε πολεμήσουν, θα σου εναντιωθούν, γιατί έτσι είναι η φύση μας.  Να αντιστεκόμαστε στο καινούριο, στην αλλαγή, στο διαφορετικό, αυτό που θα μας ξεβολέψει και θα μας βγάλει από την ασφάλεια του comfort zone.  Μετά θα κερδίσεις, καταλήγει ο Γκάντι, ένας επίσης μεγάλος οραματιστής νάρκισσος, που άλλαξε τον κόσμο.

Χρειάζεται λοιπόν σε τέτοιες περιπτώσεις, να πιστεύεις απόλυτα στον εαυτό σου και στις ιδέες σου, να μην σε κάμπτουν οι γνώμες των άλλων και βασικά, να μην σε ενδιαφέρουν καν.  Να ένα χαρακτηριστικό του νάρκισσου, που μπορεί εδώ να του φανεί χρήσιμο.  Δεν ακούει.  Ναι, θέλει το team-work, αλλά πως το θέλει.  Θέλει την ομάδα να κάνει αυτό που τους λέει, χωρίς ερωτήσεις, χωρίς αντιρρήσεις, χωρίς δεύτερη κουβέντα.  Για τέτοιο team-work μιλάμε.  Θέλει Yes Men, αυτό θέλει.

Εδώ βέβαια βοηθάει η φυσική γοητεία που έχει αναπτύξει ο νάρκισσος. Γοητεύει, οπότε το να τον ακολουθήσουν οι άλλοι τυφλά και να κάνουν αυτό που τους λέει, δεν του είναι πολύ δύσκολο.  Έπειτα είπαμε, δεν έχει καθόλου ενσυναίσθηση.  Δεν καταλαβαίνει τους άλλους και αφού δεν τους καταλαβαίνει, δεν συγχωρεί, δεν δείχνει καμία κατανόηση στα λάθη, δεν θα σου χαϊδέψει τα αυτιά, δεν θα σου χρυσώσει το χάπι.  Θα σε πετάξει στην άκρη, αν δεν κάνεις αυτό που σου λέει, σαν την τρίχα από το ζυμάρι.  Τόσο απλά.

Τελευταίο, χωρίς ίχνος ενσυναίσθησης και με το εγώ του διογκωμένο στο θεό, δεν βλέπει και δεν σταθμίζει τους πιθανούς κινδύνους.  Τολμάει, παίρνει ρίσκα και όταν παίρνεις ρίσκα, οι πιθανότητες να πετύχεις το ακατόρθωτο και να σε δοξάσουν, είναι πάρα πάρα πάρα πολύ μεγάλες.  Και γίνονται αυτό που λέμε στρατηγικοί ηγέτες.  Και αλλάζουν τον κόσμο.

Ο Freud για τους τρεις βασικούς τύπους προσωπικότητας


"Αυτοί οι άνθρωποι εντυπωσιάζουν», έγραφε ο Freud "και είναι ιδιαίτερα κατάλληλοι να αναλάβουν το ρόλο των ηγετών και να δώσουν νέα ώθηση στην πολιτιστική ανάπτυξη ή να ανατρέψουν την καθιερωμένη τάξη των πραγμάτων".  Ανατρεπτικά στοιχεία.

Ο Freud όμως αναγνώρισε ότι υπάρχει μια σκοτεινή πλευρά του ναρκισσισμού και οι ναρκισσιστές, όπως επεσήμανε, είναι απομονωμένοι συναισθηματικά και ένας από τους πιο δύσκολους τύπους προσωπικότητας για να αναλύσει κανείς.  Ωστόσο, ο Freud άλλαξε τις απόψεις του για τον ναρκισσισμό με την πάροδο του χρόνου και αναγνώρισε ότι ο ναρκισσισμός μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμος - ακόμη και απαραίτητος και ότι όλοι είμαστε κάπως ναρκισσιστές, κάνοντας βέβαια την διάκριση μεταξύ παραγωγικού και ψυχοπαθητικού ναρκισσισμού.

Έτσι λοιπόν έχουμε δει να αναδύονται ανάμεσα τους χαρισματικοί ηγέτες, δημιουργικοί νάρκισσοι, που είναι σε θέση να δουν την μεγάλη εικόνα, το δάσος, που δεν κάνουν πίσω στις προκλήσεις, που οι προκλήσεις τους τρέφουν, που μπορούν να παρασύρουν τις μάζες με τη ρητορική τους και αφήνουν πίσω τους μια τεράστια κληρονομιά.  Αυτού του είδους οι ναρκισσιστές έχουν την τόλμη να προωθήσουν τους μαζικούς μετασχηματισμούς στην κοινωνία και να αλλάξουν τον κόσμο.  Αυτό βέβαια αν δεν τον καταστρέψουν, έτσι;

Όπως έλεγε ένα ανώτατο στέλεχος της Oracle για τον διευθύνοντα σύμβουλό της Oracle Larry Ellison, γνωστό νάρκισσο: «Η διαφορά μεταξύ του Θεού και του Larry είναι ότι ο Θεός δεν πιστεύει ότι είναι ο Larry», που σημαίνει ότι ο Larry …. omg.  Μιλάμε τώρα για έναν άνθρωπο ο οποίος τον Ιανουάριο του 2018 ανακυρήχθηκε από το forbes ως ο 5ος πλουσιώτερος άνθρωπος στις ΗΠΑ και ο 8ος στον κόσμο, με μια περιουσία που ξεπερνά τα 62,4 δις, με 2 πολεμικά (ναι πολεμικά) αεροπλάνα στην ιδιοκτησία του κλπ κλπ, μην πολυλογούμε, καταλάβατε.

Αν ρίξουμε μια πρώτη ματιά στη θεωρία του Freud για τους τύπους προσωπικότητας, τρεις είναι οι κύριοι τύποι προσωπικότητας.  Ενώ ο Freud αναγνώρισε ότι υπάρχει μια σχεδόν άπειρη ποικιλία προσωπικοτήτων, ο ίδιος προσδιόρισε τρεις κύριους τύπους: ερωτικό, εμμονικό και ναρκισσιστικό.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουν στοιχεία και των τριών. Είμαστε όλοι, για παράδειγμα, κάπως ναρκισσιστές. Εάν δεν ήταν έτσι, δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε ή να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας. Το θέμα είναι ότι ενώ ενυπάρχουν μέσα μας και οι τρεις αυτοί τύποι, μία από τις δυναμικές αυτές τάσεις συνήθως κυριαρχεί στις άλλες, κάνοντας τον καθένα από μας να αντιδράει διαφορετικά στην επιτυχία και την αποτυχία.

Ερωτικός

Οι ορισμοί του Freud για τους τύπους προσωπικότητας διέφεραν διαχρονικά. Όταν μιλάμε για τον τύπο της ερωτικής προσωπικότητας, ωστόσο, ο Freud γενικά δεν εννοούσε την σεξουαλικότητα, αλλά έναν για τον οποίο πάνω από όλα η αγάπη είναι πιο σημαντική. Είναι αυτός ο τύπος ατόμου που εξαρτάται από τους άλλους ανθρώπους και φοβάται ότι θα σταματήσουν να τον αγαπούν.  αυτή η κατηγορία γίνονται συνήθως δάσκαλοι, νοσηλευτές και κοινωνικοί λειτουργοί. Ως διευθυντές, φροντίζουν και υποστηρίζουν τους υφισταμένους τους, αλλά αποφεύγουν τις συγκρούσεις και να κάνουν τους ανθρώπους να εξαρτώνται από αυτούς. Είναι, σύμφωνα με τον Freud, εξωτερικά κατευθυνόμενοι άνθρωποι.  Κατευθύνονται δηλαδή από το περιβάλλον.

Εμμονικός

Συνεχίζοντας με τον δεύτερο τύπο προσωπικότητας που διέκρινε ο Freud, οι εμμονικοί, αντίθετα με τους ερωτικούς, είναι εσωτερικά κατευθυνόμενοι.  Έχουν αυτοπεποίθηση, αλλά και συνείδηση.  Εμμένουν στην τάξη και στον κόσμο των επιχειρήσεων, είναι από τα πιο αποτελεσματικά διευθυντικά στελέχη.  Ψάχνουν συνεχώς τρόπους να βοηθήσουν τους ανθρώπους να ακούν καλύτερα και προσπαθούν να επιλύουν τις συγκρούσεις και να βρίσκουν σε όλα τα πράγματα ευκαιρίες win-win.  Επικεντρώνονται στη συνεχή βελτίωση της εργασίας, επειδή αυτό ταιριάζει με την έννοια της ηθικής βελτίωσης που τους χαρακτηρίζει.

Ως επιχειρηματίες, οι εμμονικοί ξεκινούν γενικά επιχειρήσεις που εκφράζουν τις αξίες τους, αλλά δεν έχουν το όραμα, την τόλμη και το χάρισμα που χρειάζεται, για να μετατρέψουν μια καλή ιδέα σε μια μεγάλη ιδέα.  Γενικά αυτοί οι τύποι θέτουν υψηλά πρότυπα και επικοινωνούν πολύ αποτελεσματικά.  Είναι οι μεγάλοι μέντορες και καλοί ομαδικοί παίκτες.

Ναρκισσιστικός

Οι ναρκισσιστές, είναι ο τρίτος τύπος, που αναγνώρισε ο Freud.  Είναι ανεξάρτητοι και δεν εντυπωσιάζονται εύκολα.  Είναι καινοτόμοι και μπαίνουν στο παιχνίδι, στο οποιοδήποτε παιχνίδι, για να κερδίσουν δύναμη και δόξα.  Κάνουν ερωτήματα, θέλουν να μάθουν τα πάντα για τα πάντα.  Σε αντίθεση με τους ερωτικούς, την πρώτη κατηγορία, θέλουν να τους θαυμάζουν, όχι να τους αγαπούν.  Και σε αντίθεση με τους εμμονικούς, δεν τους ενοχλεί το υπερ-εγώ, η συνείδηση δηλαδή κι έτσι μπορούν να επιδιώξουν επιθετικά τους στόχους τους, χωρίς ηθικούς ενδοιασμούς, αναστολές και παλινδρομήσεις.

Από όλους τους τύπους προσωπικότητας, οι ναρκισσιστές διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο απομόνωσης κατά τη στιγμή της επιτυχίας.  Λόγω της ανεξαρτησίας και της επιθετικότητας τους, αναζητούν συνεχώς εχθρούς, κάτι που μερικές φορές μπορεί να φτάσει σε βαθμό παράνοιας όταν βρίσκονται σε ακραίες, στρεσογόνες καταστάσεις.

Marketing

Εντάξει, αυτά τα είπε ο Freud το 1931 και λίγο καιρό μετά, ήρθε ο Έριχ Φρομ να μας πει, ότι υπάρχει και ένας τέταρτος τύπος προσωπικότητας, που είναι προϊόν της σύγχρονης εποχής, και των σημερινών κοινωνικών συνθηκών.  Η προσωπικότητα του marketing, ονομάστηκε και είναι ο τύπος που τον κυβερνάει η επιθυμία να τον αναγνωρίσουν, σε βαθμό που μιμείται και γίνεται ακριβώς όπως οι άλλοι γύρω του, από τους οποίους ζητάει την αναγνώριση.

Αυτός ο τύπος δεν δημιουργεί ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς και η συνείδηση του είναι αδύναμη.  Τους κυβερνάει είπαμε, το άγχος της αναγνώρισης και επομένως το ενδιαφέρον τους είναι αποκλειστικά στραμμένο στο τι θέλουν οι άλλοι, για να είναι ευχαριστημένοι.  Αυτό είναι το μόνο πράγμα που τους κινητοποιεί.

Αυτό το ιδίωμα, τους κάνει καλούς στις επιχειρήσεις, γιατί τους ενδιαφέρει πάρα πολύ η γνώμη του πελάτη.  Αλλά για τον ίδιο λόγο, έχουν παράλληλα δυσκολία να αφοσιωθούν σε κάτι, είτε αυτό το κάτι είναι άνθρωποι είτε είναι στόχοι.  Και αυτό με την σειρά του, τους κάνει κακούς, ασταθείς δηλαδή, ηγέτες σε περιόδους κρίσεως.

οκ, εμείς το έχουμε πει πλειστάκις, καθένας με την διαταραχούλα του είμαστε εδώ πέρα.

Πλεονεκτήματα και αδυναμίες του ναρκισσιστικού ηγέτη


Όταν λοιπόν μιλάμε για ηγεσία, ο τύπος προσωπικότητας είναι καθοριστικός. Ερωτικές προσωπικότητες γενικά είναι κακοί ηγέτες - χρειάζονται υπερβολική έγκριση. Οι εμμονικοί είναι καλύτεροι ηγέτες - είναι οι συνήθεις διευθυντές - παρατηρητικοί και προσεκτικοί. Αλλά οι ναρκισσιστές, εδώ τώρα είναι η άβολη αλήθεια, πλησιάζουν περισσότερο στη συλλογική εικόνα των μεγάλων ηγετών μας.  Υπάρχουν δύο λόγοι για αυτό: έχουν συναρπαστικά οράματα, που παρασύρουν και έχουν και την γοητεία, την ικανότητα να προσελκύουν τους οπαδούς.

Όραμα

Οι δημιουργικοί ναρκισσιστές κατανοούν ιδιαίτερα το όραμα, επειδή είναι από τη φύση οι άνθρωποι που βλέπουν τη μεγάλη εικόνα.  Δεν είναι αναλυτές που μπορούν να σπάσουν τα μεγάλα ερωτήματα σε μικρότερα, αλλά διαχειρίσιμα προβλήματα. Δεν τους ενδιαφέρουν οι αριθμοί πάρα πολύ.  Γι αυτές τις δουλειές, για τους αριθμούς, υπάρχουν οι εμμονικοί.  Ούτε προσπαθούν να καταλάβουν το μέλλον – προσπαθούν να το δημιουργήσουν. 

Για να παραφράσουμε τον George Bernard Shaw, κάποιοι βλέπουν τα πράγματα όπως είναι και ρωτούν γιατί;  Οι ναρκισσιστές βλέπουν τα πράγματα που δεν υπήρξαν ποτέ και ρωτούν γιατί όχι.  Όπως είπε ο Ναπολέων - ένας κλασικός ναρκισσιστής - «οι επαναστάσεις είναι η ιδανική ευκαιρία, για στρατιώτες με πολύ τσαγανό και πολύ θάρρος για να δράσουν».

Ο κόσμος αλλάζει πια με ασυνήθιστα γρήγορους ρυθμούς.  Οι ναρκισσιστές έχουν τώρα ευκαιρίες που δεν θα είχαν ποτέ σε άλλες εποχές.  Οι σημερινοί ναρκισσιστές ηγέτες έχουν την ευκαιρία να αλλάξουν τους ίδιους τους κανόνες του παιχνιδιού.  Δεν τους φτάνει πια η νίκη. Θέλουν κάτι περισσότερο.  Θέλουν - και χρειάζονται - να αφήσουν πίσω τους μια κληρονομιά.  Να τους θυμούνται και μετά.  Να γράψουν ιστορία.

Ακόλουθοι

Οι ναρκισσιστές έχουν όραμα - αλλά αυτό δεν αρκεί.  Το είπαμε ξανά, οι άνθρωποι στα ψυχιατρεία έχουν επίσης οράματα.  Ο απλούστερος ορισμός ενός ηγέτη είναι κάποιος που τον ακολουθούν όλοι οι άλλοι. Πράγματι, οι ναρκισσιστές είναι ιδιαίτερα προικισμένοι στην προσέλκυση οπαδών και, συχνότερα, το κάνουν με το λόγο.  Οι ναρκισσιστές πιστεύουν ότι τα λόγια μπορούν να μεταφέρουν βουνά και ότι οι εμπνευσμένες ομιλίες μπορούν να αλλάξουν τους ανθρώπους.  Οι ναρκισσιστές ηγέτες είναι συχνά επιδέξιοι διαδηλωτές, και αυτό είναι ένα από τα ταλέντα που καθιστά τα άτομα αυτά τόσο χαρισματικά. Όποιος έχει δει ναρκισσιστές μπορεί να επιβεβαιώσει τον προσωπικό μαγνητισμό τους και την ικανότητά τους να υποκινούν τον ενθουσιασμό στο ακροατήριο τους.

Ωστόσο, αυτό το χαρισματικό δώρο είναι περισσότερο αμφίδρομη υπόθεση.  Παρόλο που δεν είναι πάντοτε προφανές, οι ναρκισσιστές ηγέτες εξαρτώνται πολύ από τους οπαδούς τους - χρειάζονται επιβεβαίωση και δέσμευση.  Σκεφτείτε τις εκπομπές του Ουίνστον Τσόρτσιλ κατά τη διάρκεια του πολέμου, το "Ρωτήστε, όχι τι μπορεί να κάνει η χώρα σας για σας", το είπε και ο J.F.K.  Ο ενθουσιασμός που δημιουργούν αυτές οι ομιλίες,  ενισχύει στο τέλος την αυτοπεποίθηση και την πίστη του ίδιου του ομιλητή. Αλλά αν κανείς δεν ανταποκρίνεται, ο ναρκισσιστής νιώθει ανασφαλής και συρρικνώνεται.

Απομόνωση

Ακόμη και όταν οι άνθρωποι ανταποκρίνονται θετικά σε έναν ναρκισσιστή, υπάρχουν κίνδυνοι.  Αυτό συμβαίνει επειδή το χάρισμα έχει δύο όψεις.  Ενισχύει τόσο την εγγύτητα όσο και την απομόνωση.  Καθώς αποκτάει όλο και περισσότερη αυτοπεποίθηση, ο ναρκισσιστής γίνεται όλο και πιο αυθόρμητος.  Παίρνει θάρρος, αισθάνεται χωρίς περιορισμούς.  Πετάει καινούριες ιδέες. Πιστεύει ότι είναι αήττητος.  Αυτό δυναμώνει ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη στους οπαδούς του.  Αλλά ο ίδιος ο θαυμασμός που απαιτεί ο ναρκισσιστής από το ακροατήριο του και τους ακολούθους του, μπορεί να έχει διαβρωτικό αποτέλεσμα.

Καθώς ξανοίγεται, ακούει ακόμα λιγότερο τις προειδοποιήσεις των άλλων και τις συμβουλές.  Στο κάτω – κάτω, είχε δίκιο όταν αρχή – αρχή ακόμα πέταξε μια ιδέα και οι άλλοι είχαν ακόμη αμφιβολίες, πριν τον ακολουθήσουν.  Αντί λοιπόν να προσπαθήσει να επιχειρηματολογήσει και να πείσει όσους διαφωνούν μαζί του, αισθάνεται δικαιολογημένος να τους αγνοεί – φτάνοντας στην απομόνωση που λέγαμε. Το αποτέλεσμα είναι επικίνδυνο και μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή.  Στην ιστορία, αλλά και στο πολιτικό πεδίο, θα βρούμε άπειρα τέτοια παραδείγματα, αλλά και στις σύγχρονες επιχειρήσεις, που η αλαζονεία και το «δεν ακούω κανένα» τις οδήγησε στην καταστροφή.

Παρά την ανταπόκριση που το χάρισμα τους μπορεί να προκαλέσει, οι ναρκισσιστές συνήθως δεν αισθάνονται άνετα με τα συναισθήματά τους.   Ακούν μόνο το είδος των πληροφοριών που επιζητούν.  Δεν μαθαίνουν εύκολα από τους άλλους.  Δεν τους αρέσει να διδάσκουν, αλλά προτιμούν να κάνουν κατήχηση και ομιλίες.  Αποτέλεσμα αυτών είναι να αναπτύσσεται συχνά μια ανταγωνιστικότητα ανάμεσα στα μέλη της όποιας ομάδας τυχαίνει να ηγούνται. Και το πιο βασικό πρόβλημα είναι ότι τα λάθη του ναρκισσιστή τείνουν να γίνονται ακόμα πιο έντονα και αισθητά, καθώς γίνεται πιο επιτυχημένος.

Ευαίσθητοι στην κριτική.

Επειδή είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι, οι ναρκισσιστές ηγέτες αποφεύγουν τα συναισθήματα στο σύνολό τους, γενικά.  Πράγματι, ίσως αυτό να είναι ένα από τα μεγαλύτερα παράδοξα στην εποχή της ομαδικής εργασίας και της συνεργασίας,  ότι ο καλύτερος τύπος ηγέτη στον σημερινό κόσμο, είναι ο τύπος του ατόμου που είναι συναισθηματικά απομονωμένος.  Οι ναρκισσιστές ηγέτες συνήθως κρατούν αποστάσεις.  Μπορούν να βάλουν γύρω τους έναν τοίχο άμυνας ίσαμε το Πεντάγωνο.  Και δεδομένης της δυσκολίας τους να γνωρίζουν ή να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, είναι ανήσυχοι με τους άλλους, που τους περιβάλλουν, όταν εκείνοι εκφράζουν τα δικά τους συναισθήματα - ειδικά τα αρνητικά συναισθήματά τους.

Πράγματι, ακόμη και οι δημιουργικοί ναρκισσιστές, οι «καλοί» ή τέλος πάντων αποτελεσματικοί, είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στην κριτική, που την βλέπουν σαν απειλή για την εικόνα τους και για την εμπιστοσύνη των άλλων στα οράματα τους.  Οι ναρκισσιστές είναι αδιανόητα ευαίσθητοι.  Όπως η παραμυθένια πριγκίπισσα που κοιμόταν σε πολλά στρώματα και παρόλα αυτά ήξερε ότι κοιμόταν πάνω σε ένα μπιζέλι, έτσι και οι ναρκισσιστές - ακόμη και οι πιο ισχυροί, πανίσχυροι ηγέτες, αρχηγοί κινημάτων, διευθυντικά στελέχη κολοσσών - πληγώνονται εύκολα.

Αυτό είναι ίσως μια εξήγηση γιατί οι ναρκισσιστές ηγέτες δεν θέλουν να ξέρουν τι σκέφτονται οι άνθρωποι για αυτούς, εκτός αν τους προκαλεί ένα πραγματικό πρόβλημα. Δεν μπορούν να ανεχθούν την διαφωνία.  Μπορούν να γίνουν τότε πολύ προσβλητικοί απέναντι στον απείθαρχο που τους αμφισβητεί.  Έχουμε τον Steve Jobs, για παράδειγμα, που πολλές φορές εξευτέλισε υφισταμένους του δημόσια, χωρίς κανένα ενδοιασμό, είτε είχε δίκιο είτε είχε άδικο, δεν έχει καμιά σημασία.  Σημασία έχει η πρακτική.  Έτσι, αν και οι ναρκισσιστές ηγέτες συχνά λένε ότι θέλουν την ομαδική εργασία, αυτό που συμβαίνει στην πράξη είναι ότι θέλουν μια ομάδα Yes Men.  Και καθώς έτσι οι πιο ανεξάρτητοι, οι πιο δυναμικοί παίκτες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την ομάδα, η διαδοχή γίνεται ένα άλλο μεγάλο και δυσεπίλυτο πρόβλημα για τον νάρκισσο ηγέτη.

Κακοί ακροατές.

Μια σοβαρή συνέπεια αυτής της υπερευαισθησίας στην κριτική είναι ότι οι ναρκισσιστές ηγέτες συχνά δεν ακούνε, όταν αισθάνονται ότι απειλούνται ή ότι τους επιτίθενται. Με κάποιο τρόπο, δεν μπορούν να ακούσουν την κριτική, επειδή τους είναι πολύ οδυνηρό να την δεχτούν.  Μερικοί ναρκισσιστές είναι τόσο αμυντικοί που φτάνουν στο σημείο να το περνάνε για αρετή το γεγονός ότι δεν ακούνε.  Και όπως θα τους ακούσεις συχνά να λένε "δεν έφτασα εδώ που έφτασα, ακούγοντας τους άλλους!".  Κι έχουν δίκιο!  Πράγματι, έτσι είναι!  Δεν ακούν κανένα!  Έχουν δικό τους μπαϊράκι αυτοί, δική τους σημαία, ένα νέο Βατικανό ο δικός τους κόσμος, ο δικός τους νόμος!

Έλλειψη Ενσυναίσθησης

Οι σύγχρονες επιχειρήσεις έχουν στην πλειοψηφία τους σήμερα υιοθετήσει αυτό που λέμε  "συναισθηματική ικανότητα" που σημαίνει ότι η επιτυχημένη ηγεσία απαιτεί μια έντονα αναπτυγμένη ενσυναίσθηση.  Αλλά παρόλο που επιθυμούν την ενσυναίσθηση από τους άλλους, οι ναρκισσιστές ηγέτες δεν φημίζονται οι ίδιοι για αυτό το χάρισμα.

Η έλλειψη ενσυναίσθησης είναι χαρακτηριστικό μειονέκτημα μερικών από τους πιο χαρισματικούς και επιτυχημένους ναρκισσιστές ηγέτες, αλλά αυτό δεν εμπόδισε ορισμένους από τους μεγαλύτερους ναρκισσιστές ηγέτες της ιστορίας, να γνωρίζουν πώς να επικοινωνούν, να εμπνέουν και να πείθουν.  Ούτε ο Τσώρτσιλ, ούτε ο Ντε Γκωλ, ούτε ο Στάλιν ούτε ο Μάο Τσετούνγκ ούτε ο Χίτλερ σε τελευταία ανάλυση είχαν ενσυναίσθηση.  Και όμως ενέπνεαν τους ανθρώπους, λόγω του πάθους τους και της πεποίθησής τους, σε μια εποχή που οι άνθρωποι διψούσαν για βεβαιότητες.

Στην πραγματικότητα, σε εποχές ριζικών αλλαγών, ανατροπών και κρίσης γενικά, η έλλειψη ενσυναίσθησης μπορεί στην πραγματικότητα να είναι μια δύναμη.  Ένας ναρκισσιστής, αν π.χ. μιλάμε για επιχειρήσεις, το βρίσκει ευκολότερο από άλλους τύπους προσωπικότητας να αγοράζει και να πουλάει εταιρίες, να κλείνει εγκαταστάσεις και να απολύει εργαζόμενους - αποφάσεις που αναπόφευκτα κάνουν τους ανθρώπους να θυμώνουν ή τέλος πάντων προκαλούν στενοχώρια και κάποιος άλλος στη θέση τους θα το σκεφτόταν δύο φορές πριν το κάνει και θα είχε κάποιους ενδοιασμούς.

Οι ναρκισσιστές όμως δεν έχουν ούτε αισθήματα ούτε ενοχές, χώρια που θαυμάζουν τις αποφάσεις τους.  Δεδομένης αυτής της έλλειψης ενσυναίσθησης, δεν πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ναρκισσιστές ηγέτες δεν ανέχονται την κριτική και τις αξιολογήσεις του διαπροσωπικού τους στυλ. Ούτε η κριτική ούτε οι αξιολογήσεις θα τους κάνουν να αλλάξουν στυλ.  Οι ναρκισσιστές δεν θέλουν να αλλάξουν!  Και όσο μάλιστα το στυλ αυτό τους εξασφαλίζει επιτυχίες, δεν νομίζουν καν ότι πρέπει.  Άλλο τι λένε ότι είναι καλό για τους άλλους.  Αυτό που λένε ότι χρειάζεται στους άλλους, αυτό το ίδιο δεν πιστεύουν ότι ισχύει γι 'αυτούς.

Υπάρχει ένα είδος συναισθηματικής νοημοσύνης που συνδέεται με τους ναρκισσιστές, αλλά είναι περισσότερο αποτέλεσμα της εμπειρίας που έχουν συγκεντρώσει με τα χρόνια και όχι πραγματική ενσυναίσθηση.  Είναι αυτό που λέμε, σε καταλαβαίνουν, αλλά δεν σε νιώθουν.  Ξέρουν πως νιώθεις (και δεν τους νοιάζει), αλλά δεν μπορούν να σε νιώσουν.  Οι ναρκισσιστές ξέρουν πολύ καλά εάν οι άνθρωποι είναι μαζί τους ολόψυχα.  Ξέρουν, καταλαβαίνουν ποιον μπορούν να χρησιμοποιήσουν, ποιος είναι μαζί τους και ποιος όχι και θα το εκμεταλλευτούν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν οποιαδήποτε επαφή με τα συναισθήματα.  Δεν το κάνουν διαισθητικά δηλαδή αυτό.

Αυτή η έλλειψη ενσυναίσθησης είναι ο λόγος για τον οποίο, παρόλο που οι ναρκισσιστές έχουν αυτή την περίφημη γοητεία, το άστρο, εν τούτοις δεν είναι συμπαθείς.  Εκνευρίζουν, στενοχωρούν, ενοχλούν, κάνουν τους ανθρώπους άνω – κάτω, τους αναστατώνουν, προκαλούν δυσαρέσκεια, τους στρέφουν εναντίον τους και μόνο σε ταραγμένες στιγμές απόγνωσης, όταν είναι απελπιστικά απαραίτητο, οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να τους ανεχτούν στο τιμόνι ως ηγέτες και να κρεμαστούν από πάνω τους, σαν σε σανίδα σωτηρίας, γιατί κάπου γαντζώνονται πάνω στο όραμα, που τους σερβίρει ο νάρκισσος, το οποίο βλέπουν σε στιγμές απελπισίας και δοκιμασίας, σαν έξοδο κινδύνου.

Είναι γεγονός ότι οι ανατροπές και οι αναταράξεις, είναι αυτό που δίνει τροφή στους ναρκισσιστές.  Σε πιο ήρεμες στιγμές και τόπους, ακόμη και ο πιο λαμπρός ναρκισσιστής θα φανεί εκτός τόπου.  Ένας παρανοϊκός.   Σκεφτείτε εδώ Ναπολέων Βοναπάρτης.  Τι θα συνέβαινε αν είχε γεννηθεί 30 χρόνια νωρίτερα, σε μια λιγώτερη ταραγμένη εποχή, με ελάχιστες ή και καθόλου ευκαιρίες να μπει μπροστά, να ηγηθεί και να αναδείξει τις ηγετικές και στρατηγικές του ικανότητες;   Θα ήταν τότε ένας ακόμη συνταξιούχος αξιωματικός του πυροβολικού, ο οποίος θα καυχιόταν και θα καμάρωνε σε ένα βρετανό συνταξιούχο, που θα έκανε επίσης τις διακοπές του, κάπου στη νότια Γαλλία, πρήζοντας τον για το πώς θα μπορούσε να έχει, θεωρητικά πάντα, νικήσει τους Άγγλους στην Ινδία. Θα ήταν ένα γελοίο θέαμα, δεν συμφωνούμε;

Έντονη ανταγωνιστικότητα

Οι ναρκισσιστές ηγέτες είναι αμείλικτοι και αδίστακτοι στην προσπάθειά τους για νίκη. Τα παιχνίδια δεν είναι παιχνίδια, αλλά τεστ επιβίωσης γι αυτούς.  Βλέπουν τα πράγματα άσπρο – μαύρο, ή ταν ή επί τας, μέση κατάσταση δεν υπάρχει.  Υπάρχει επιβίωση ή θάνατος.  Γιατί γι αυτούς, η αποτυχία ισοδυναμεί με θάνατο, με εξαφάνιση.

Φυσικά, όλοι θέλουν να κερδίσουν, αλλά οι ναρκισσιστές δεν συγκρατούνται, γιατί δεν έχουν την συνείδηση να τους θέτει όρια.  Το πάθος τους για νίκη και διάκριση, δεν έχει να κάνει απλά με το κυνήγι της δόξας, όσο έχει να κάνει με τον πρωτόγονο φόβο της ολικής εξαφάνισης.  Είναι γι αυτούς θέμα επιβίωσης.

Δεν ξέρω πόσο πιο απλά να το πω, για να δώσω την πραγματική διάσταση του πράγματος, αλλά αυτός, ο τρόπος που αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα δηλαδή, είναι ο λόγος που βλέπουν τα πάντα ως απειλή. Και ο ναρκισσιστής βρίσκει εχθρούς εκεί που δεν υπάρχουν, ακόμη και ανάμεσα στους υποστηρικτές του.  Ένας ακόμη λόγος που δεν είναι ποτέ ευχαριστημένοι, ότι και να κάνεις γι αυτούς.

Αλλά αυτά ήταν μόνο η σκοτεινή πλευρά ενός νάρκισσου.  Ή μάλλον τα χαρακτηριστικά του.  Γιατί συμβαίνει το παράδοξο, αυτά τα ίδια που είναι τα δυνατά του σημεία, αυτά να είναι και η καταστροφή του, σε κάποιες περιπτώσεις.  Είναι εντυπωσιακό, αλλά όταν λέμε ότι ο νάρκισσος είναι αρχηγός, δεν ακούει κανένα, κάνει του κεφαλιού του και αυτό που του υπαγορεύει το ένστικτό του, ενώ αυτά τα χαρακτηριστικά τον κάνουν ξεχωριστό, διαφορετικό, αρχηγό και καλά κάνει, αν το πράγμα ξεφύγει, αυτά είναι και το τέλος του.

Είναι αστείο, αλλά αν ζητήσεις από κάποιον να σου πει τα δυνατά σημεία του νάρκισσου και τις αδυναμίες του, το πιο πιθανό είναι, να σου πει τα ίδια ακριβώς πράγματα και στη μία περίπτωση και στην άλλη.  Και το παιχνίδι παίζεται στα ποσοστά.  Ναι, δεν ακούει και κάνει του κεφαλιού του, αλλά σε ποιο βαθμό;  Υποψιάζεται τους πάντες, ότι του παίζουν το παιχνίδι τους, και μπορεί να έχει δίκιο, μπορεί και όχι.  το θέμα είναι πάλι σε ποιο βαθμό είναι καχύποπτος;  Αν βλέπει μόνο εχθρούς που τον υπονομεύουν, το πράγμα έχει ξεφύγει και μαζί του και ο νάρκισσος.

Όπως είπαμε αρχή – αρχή, από την πρώτη εκπομπή ακόμα, ναρκισσισμό όλοι έχουμε και πρέπει να έχουμε.  Το είπε και ο Freud.  Το ζήτημα είναι σε τι ποσοστό.  Και αν μιλάμε για τους ανθρώπους που είναι γεννημένοι αρχηγοί, αναμφισβήτητα έχουν σε πολύ υψηλό βαθμό ανεπτυγμένα τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, αλλά επιτρέψτε μου να πω, ότι απέχουν πολύ από τον μαυρόψυχο, τον παρανοϊκό, το ανθρώπινο βαμπίρ, τον ανθρωποφάγο νάρκισσο.  Αυτό για να βάλουμε κάποια τάξη στο πράγμα.

Αλλά για να επανέλθουμε στο θέμα μας, τα πράγματα για μας, τους υπόλοιπους, άσχετα με ποια κατηγορία ταυτιζόμαστε ο καθένας, δεν είναι μόνο άσπρα ή μαύρα.  Οι ναρκισσιστές έχουν πολλά θετικά.  Έχουν το όραμα, έχουν και τον τρόπο να παρασύρουν και άλλους, να τους ακολουθήσουν.  Έχουν μειονεκτήματα.  Δεν ακούνε, βλέπουν παντού εχθρούς, οκ.  Δεν αισθάνονται ότι έχουν κάποιο πρόβλημα.  Πιστεύουν ότι είναι μια χαρά, μην πω και δύο χαρές.  Αν όμως, λέμε αν, καταφέρει κάποιος να αντιληφθεί, από πού πηγάζουν όλα αυτά, αυτή η ανάγκη για δόξα, αναγνώριση και χειροκρότημα, αν ξαναλέω, τότε ο νάρκισσος μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμος.

Οι ναρκισσιστές ενδιαφέρονται περισσότερο για τον έλεγχο άλλων, από το να γνωρίζουν και να πειθαρχούν τους εαυτούς τους.  Γι 'αυτό, με ελάχιστες εξαιρέσεις, κανείς τους δεν θέλει να διερευνήσει την προσωπικότητά του και να μπει σε διαδικασίες ψυχανάλυσης για να ξεπεράσει τα σοβαρά ελαττώματα του χαρακτήρα του.  Αλλά είναι πολύ βασικό, να καταλάβει ένας νάρκισσος από πού πηγάζουν όλα αυτά, για να μπορέσει να κάνει κάτι να τα διορθώσει.

Μπορεί να είχε γονείς νάρκισσους, μπορεί να είχε ένα παγερό γονέα, που δεν μπορούσε να τον ευχαριστήσει με τίποτα, μπορεί να μην εκτιμήθηκε από τους γονείς του όσο έπρεπε, γιατί τίποτα ποτέ δεν εντυπωσίασε τους ανθρώπους που τον μεγάλωσαν, πολλά τα ενδεχόμενα.  Και είναι ξεκάθαρο, ότι σε όλη του τη ζωή θα ζητάει την αναγνώριση που δεν έλαβε, αλλά αν το δεχτεί, μπορεί να την ελέγξει την ανάγκη του αυτή.  Δεν θα πάψει να την έχει, αλλά τουλάχιστον θα την αναγνωρίσει και θα την ελέγξει.  Και μπορεί τότε να γίνει ένας άνθρωπος πραγματικά χαρισματικός, δημιουργικός και ίσως και συμπαθητικός, που θα γελάει κάποια στιγμή και θα κάνει χιούμορ με τις παράλογες ανάγκες του, θα κατέβει από το καλάμι και θα αρχίσει να μαθαίνει.  Γίνεται.

 Ναρκισσιστής προϊστάμενος/αφεντικό και πως επιβιώνεις 


Τελευταίο, αν η μοίρα τα έφερε να εργάζεσαι για ένα ναρκισσιστή, να μερικά τιπ, για να επιβιώσεις κάτω από την … ηγεσία του, αλώβητος.  Δεν είναι η καλύτερη ούτε η ευκολότερη περίπτωση, ένα προϊστάμενος, διευθυντής, αφεντικό νάρκισσος και για να μην τρέφεις αυταπάτες, καλό είναι να έχεις πάντα έτοιμη την επόμενη δουλειά σου.

Για αρχή λοιπόν, καλό είναι να θυμάσαι, ότι η εταιρεία σου τον έχει στην θέση που τον έχει, βασισμένη στο δικό του όραμα, όχι στο δικό σου.  Γιατί τότε θα ήσουν εσύ στην θέση του.  Αφού το ξεκαθαρίσαμε λοιπόν κι αυτό, το επόμενο που θα πρέπει να θυμάσαι είναι ότι θα πρέπει να κοιτάξεις αλλού για να πάρεις την επιβεβαίωση που χρειάζεται η αυτοπεποίθηση σου και ο αυτοσεβασμός σου.  Εκείνος δεν θα σου δώσει καμιά επιβεβαίωση, έχει την δική του να ασχοληθεί.

Επίσης μην κάνεις τον λάθος να τον κολακέψεις.  Θέλει τον θαυμασμό και την αποδοχή, αλλά είπαμε είναι νάρκισσος, δεν είναι ηλίθιος.  Θα καταλάβει ότι τον λούζεις με κομπλιμέντα που δεν πιστεύεις και μην φανταστείς ότι έτσι θα τον κάνεις χαρούμενο.

Αν σου ζητήσει την ειλικρινή γνώμη σου για κείνον, μην φανταστείς ότι ζητάει την ειλικρινή γνώμη σου για κείνον.  Δηλαδή την ζητάει, αλλά μόνο στο βαθμό που μπορεί να του φανεί χρήσιμη, για να βελτιώσει το image του.  Σε κάθε άλλη περίπτωση η γνώμη σου του είναι παντελώς αδιάφορη, μη σου πω ότι μπορεί και να τον στενοχωρήσει, γι αυτό προσοχή!.

Πριν του πεις την γνώμη σου για ένα θέμα, μάθε πρώτα τι σκέφτεται εκείνος.  Θα μπορέσεις έτσι να παρουσιάσεις την δική σου άποψη, αλλά με τρόπο που θα του δείξει, τι έχει εκείνος να κερδίσει από την δική σου διαφορετική οπτική.  Οτιδήποτε άλλο δεν τον ενδιαφέρει και μπορεί να το πάρει στραβά, ότι δηλαδή του εναντιώνεσαι.  Σε κάθε περίπτωση να ακούς με προσοχή τις ιδέες του, όσο και παρανοϊκές να σου φαίνονται.  Θα βρεις ότι πάρα πολλές, είναι to the point.  Μην τις προσπερνάς.  Οι πιθανότητες είναι ότι δεν βρέθηκε στη θέση αυτή, να κάνει την δουλειά που κάνει, από λάθος, από σύμπτωση ή από κάποιο μαγικό ξόρκι.

Αν σου αναθέτει πιο πολλά από αυτά που μπορείς ιδανικά να διεκπεραιώσεις, απλά αγνόησε όσα δεν έχουν κανένα νόημα και δώσε προτεραιότητα στα υπόλοιπα, που έχουν νόημα.  Ξέχασε τα.  Κι εκείνος θα τα ξεχάσει, μην αμφιβάλλεις.

Να ξέρεις ότι θεωρεί δικαίωμα του, να σε καλεί οποιαδήποτε ώρα της μέρας ή της νύχτας, ανεξαρτήτως ωραρίου, γιατί βέβαια για κείνον, δεν έχει σημασία το ωράριο σου, αλλά το όραμα του και ελπίζει ότι θα σε βρει σύμφωνο σ’ αυτό.  Να είσαι διαθέσιμος λοιπόν ή ψάξε να βρεις την πόρτα.
Αν μη τι άλλο, ένας σωστός, δημιουργικός ναρκισσιστής θα σου εξασφαλίσει δουλειά για τα επόμενα 100 χρόνια, βάζοντας και πετυχαίνοντας υψηλούς στόχους για την εταιρεία σου.  Μην τα θέλεις όλα δικά σου!  Βοήθησε τον!

Το μανιφέστο ενός ναρκισσιστή


Και θα κλείσουμε εδώ το θέμα, με το μανιφέστο ενός ναρκισσιστή, που μέσα σε ένα λεπτό μας δίνει όλη την διάσταση, του πως βλέπουν τον κόσμο και τους άλλους.

"Χαιρετίζουμε τους τρελούς, τους απροσάρμοστοι, τους αντάρτες, τους ταραξίες, τους στρογγυλούς πάσσαλους στις τετράγωνες τρύπες.  Εκείνους που βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά, που δεν τους αρέσουν οι κανόνες και δεν έχουν κανένα σεβασμό στο κατεστημένο.  Μπορείς να τους φέρεις σαν παράδειγμα, να διαφωνήσεις μαζί τους , να τους δοξάσεις ή να τους δαιμονοποιήσεις, αλλά εκείνο που δεν μπορείς να κάνεις, είναι να τους αγνοήσεις.  Γιατί αυτοί αλλάζουν τα πράγματα, σπρώχνουν την ανθρώπινη φυλή μπροστά και εκεί που μερικοί τους βλέπουν σαν τρελούς, εμείς βλέπουμε την ιδιοφυία.  Γιατί εκείνοι που είναι τόσο τρελοί ώστε να νομίζουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, είναι εκείνοι που τον αλλάζουν τελικά."

Πιστεύω το έχετε ξανακούσει αυτό.  Ακούμε και το πρωτότυπο.
[Ακολουθεί ηχητικό ντοκουμέντο με την φωνή του Στηβ Τζομπς]

"Here's to the crazy ones, the misfits, the rebels, the troublemakers, the round pegs in the square holes... the ones who see things differently -- they're not fond of rules and they have no respect for the status quo.  You can quote them, disagree with them, glorify or vilify them, but the only thing you can't do is ignore them because they change things... they push the human race forward, and while some may see them as the crazy ones, we see genius, because the ones who are crazy enough to think that they can change the world, are the ones who do."

Αποφώνηση


Σπίρτα μου, η εκπομπή έφτασε στο τέλος της.  Ασχοληθήκαμε πάρα πολύ με τους νάρκισσους και όχι άδικα.  Εδώ ολόκληρος Freud και είχε δυσκολία να τους περιγράψει.  Τι να πούμε κι εμείς, που δεν είμαστε ο Freud;  Αλλά κάπου φτάνει.  Ελπίζω να μάθαμε κάτι από όλη αυτή την κουβέντα.

Εμείς θα βάλουμε μια τελεία εδώ, με την υποσημείωση ότι το θέμα μας, την άλλη Παρασκευή θα είναι τα καλά παιδιά, όχι τα κακά.  Θυμάστε πέρυσι που μιλήσαμε για τα κακά και καλά αγόρια, ναι; Θυμάστε που είπαμε ότι τα καλά παιδιά, πολύ συχνά τρώνε πόρτα, γιατί τα κορίτσια περιγράφουν μεν ένα καλό αγόρι, όταν τα ρωτήσεις για τον ιδανικό άντρα, αλλά μετά πάνε και πέφτουν με τα μούτρα πάνω στον πρώτο αλητάμπουρα, που θα βρεθεί στο δρόμο τους.  Λέγαμε ότι αυτό που τελικά ψάχνουν οι γυναίκες είναι ένα κακό αγόρι, που έγινε καλό.  Τα θυμάστε;

Τίτλος της εκπομπής τότε, Nice Guys Finish Last!  Τα καλά παιδιά τερματίζουν τελευταία!  Καμία σχέση με το «Γελάει καλύτερα, όποιος γελάει τελευταίος!».  Λοιπόν σας έχω κι άλλα νέα!  Nice Brains Finish Last!

Περισσότερα την άλλη Παρασκευή.
Σας αφήνω με ένα τελευταίο για τον δρόμο.







DON'T MESS WITH CATS - They are lions in disguise
On Air: κάθε Παρασκευή στις 7 το βράδυ
On Replay: Σάββατο πρωί στις 10, αχάραγα με τον πρώτο καφέ. Bring the cake!


Το post γρατζουνίστηκε responsibly από το * Κεραμιδόγατο

Όσοι δεν πρόλαβαν τις ζωντανές εκπομπές, οι εκπομπές διατίθενται στο Mixcloud, σε πακέτο για το σπίτι ;-)


DON'T MESS WITH CATS - THEY ARE LIONS IN DISGUISE
Live On Air: κάθε Παρασκευή στις 7 το βράδυ
On Replay: Σάββατο πρωί στις 10, αχάραγα με τον πρώτο καφέ. Bring the cake!
Όλες οι αναρτήσεις και το περιεχόμενο εδώ, γρατζουνίστηκαν responsibly από το * Κεραμιδόγατο
Όσοι δεν πρόλαβαν τις ζωντανές εκπομπές, οι εκπομπές διατίθενται στο Mixcloud, σε πακέτο για το σπίτι ;-)


Forget Me Not - Ακολουθήστε το Κεραμιδόγατο:


ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ